Konparatzaileak
Las comparativas, presentan dos casos generales:
A) Cuando aparece un solo término
A.1. Son términos diferentes [A <> B]
a.1.1 –AGO
Los casos de la declinación se colocan detrás del sufijo -AGO
• Adibidez
Éste es más grande.
Hau handiagoa da.
Esos son más bonitos.
Horiek politagoak dira.
En los participios, se quita el –TA y el –RIK.
• Adibidez
Hoy estoy más cansada.
Gaur nekatuago nago.
[Gaur nekatutago nago estaría mal, así como Gaur nekatuagoa nago]
Para acentuar la diferencia, usamos askoz ere –ago:
• Adibidez
Tú eres mucho más pequeño.
Zu askoz ere txikiagoa zara.
a.1.2 –EGI
• Adibidez
Este es demasiado grande.
Hau handiegia da.
Esos son demasiado bonitos.
Horiek politegiak dira.
Hoy estoy demasiado cansada.
Gaur nekatuegi nago.
a.1.3 –EN
Si acaba en consonante, -IK, si acaba en vocal, -RIK.
• Adibidez [acabado en consonante]
Ese es el árbol más grande.
Hori da zuhaitzik handiena.
• Adibidez [acabado en vocal]
Esa es la chica más grande.
Hori da neskarik handiena.
La palabra que lleva el –RIK, puede omitirse.
• Adibidez
Esa es la más grande.
Hori da handiena.
Con adverbios:
• Adibidez
Este es el que mejor está.
Hauxe dago ondoen.
a.1.4 Casos irregulares

on

ondo

asko

-ago

hobe

hobeto

gehiago

-egi

onegi

ondoegi

gehiegi

-en

onen

ondoen

gehien

• Adibidez
Esta pelota es mejor que la otra.
Pilota hau bestea baino hobe da.
Puedes entenderlo mejor que yo.
Nik baino hobeto uler dezakezu.
En algunas zonas se usa hoberen en lugar de honen. Hobe eta hobeto, ambas significan mejor, sin embargo, hobe es un adjetivo y hobeto es un adverbio.
A.2. Son términos iguales [A = B]
a.2.1 Cualidad
- ni, gu --> honen
- zu, zuek --> horren
- hura, haiek--> hain
• Adibidez
No soy tan tonto.
Ez naiz honen tontoa.
No están tan cerca.
Ez daude hain hurbil.
[Oharra: actualmente, se usa hain para todas las personas]
a.2.2 Cantidad
- ni, gu --> honenbeste
- zu, zuek --> horrenbeste
- hura, haiek--> hainbeste
• Adibidez
No sabemos que hacer con tantos libros.
Ez dakigu zer egin honenbeste liburuz.
No tenían tanto trabajo.
Ez zeukaten hainbeste lan.
[Oharra: actualmente, se usa hainbeste para todas las personas]
B) Cuando aparecen ambos términos
B.1. Son términos diferentes [A <> B]
a.2.1 Cualidad --> A+B+ baino... - AGO
• Adibidez
Yo soy más guapo que tú.
Ni zu baino politagoa naiz.
Para reforzar:
• Adibidez
Yo soy mucho más guapo que tú.
Ni zu baino askoz ere politagoa naiz.
Las negativas:
• Adibidez
Yo no soy más alto que tú.
Ni ez naiz zu bezain altua.
a.2.2 Cantidad --> A + B + baino ... [GEHIAGO / GUTXIAGO]
Tener en cuenta que ambos términos van siempre en el mismo caso. Nik, zuk ... y que la palabra que va delante de gehiago / gutxiago, se pone con el mugagabe [Ver teoría del mugagabe]
• Adibidez
Yo tengo más puntos que tú.
Nik zuk baino puntu gehiago ditut.
Tú tienes menos puntos que yo.
Zuk nik baino puntu gutxiago dituzu.
B.2. Son términos iguales [A = B]
a.2.1 Cualidad --> A+B+bezain...
• Adibidez
Este es tan malo como el otro.
Hau bestea bezain txarra da.
a.2.2 Cantidad --> A+B+beste (edo hainbat, adina, haina...)
• Adibidez
Este es tan malo como el otro.
Hau bestea bezain txarra da.
Yo no gano tanto dinero como tú.
Nik ez dut zuk beste diru irabazten.
C) Expresiones comparativas
C.1. Hemos venido más lentos que yo qué sé ¡Parece mentira!
Zera baino motelago etorri gara. Gezurra dirudi!
C.2. Si ése es malo, éste es aún peor.
Hori txarra bada, hau are txarragoa da.
C.2. Si ése es malo, éste es aún peor.
Hori txarra bada, hau are txarragoa da.
C.3. Lo haces cada vez mejor.
Gero eta hobeto egiten duzu.
C.4. Ese es demasiado grande.
Hori lar handia da.
C.5. Iré lo antes posible.
Ahalik eta lasterren joango naiz.
C.6. Iré lo antes posible.
Albait lasterren joango naiz.
C.7. Cuanto más nervioso, peor.
Zenbat eta urduriago egon, orduan eta txarrago.